काठमाडौंमा बसाइका क्रममा विदेशमन्त्री वाङले राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी, प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, प्रमुख प्रतिपक्षी दल कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा सत्तारुढ दल नेकपा अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल, नेताद्वय माधवकुमार नेपाल र झलनाथ खनाल, विभिन्न मन्त्रीलाई भेटे ।

तर, स्रोतहरुका अनुसार सी चिनफिङको भ्रमणप्रति चिनियाँ पक्ष धेरै आशावादी देखिँदैन । कारण, स्वयं चीन वा राष्ट्रपति सी नभएर, नेपाली पक्ष नै रहेको सुत्रहरु बताउँछन् ।

चिनियाँ राष्ट्रपति आउने या नआउने भन्ने विषय कोट्याउन खोज्न चार वर्षअघिको अवस्था हेर्नुपर्छ । जुनबेला पनि अहिलेकै प्रधानमन्त्री ओली प्रधानमन्त्री थिए ।

चिनियाँ राष्ट्रपति सी पहिलो कार्यकालमा नेपाल आउने करिब निश्चित भइसकेको थियो । तर, रोक्नका लागि सत्ता राजनीतिका पासा उल्टाउने सम्मको खेल भयो । त्यो खेलका मतियार थिए, पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड ।

दाहालकै बलमा प्रधानमन्त्री बनेका ओलीलाई कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवासित सत्ताको लगनगाँठो दाहालले कसेर कुर्सीबाट हुत्याइदे । त्यसपछि दाहाल आफु बालुवाटार छिर्दै ओलीलाई बालकोट फर्काइदिए । सत्ता नै परिवर्तन भएपछि सीको भ्रमण रोकियो ।

चार बर्ष पहिलाको अवस्था र अहिलेको अवस्था हे¥यो भने करिव करिव उस्तै मान्न सकिन्छ । प्रधानमन्त्री ओली कति दिन बालुवाटारमा रहने भन्ने चावी अहिलेपनि प्रचण्डकै हातमा छ ।

प्रचण्डले माधव नेपाल, झलनाथ खनाल, वामदेव गौतमहरुसँग मिलेर यसअघि नै पनि करिब पासा पल्टाइसकेका हुन् । अहिलेको अवस्था केहि फरक मात्रै हो ।

अहिले प्रचण्डसंग छुट्टै पार्टी छैन र हुने सम्भावना पनि छैन । पूर्वएमालेको व्यापक संगठन र संसदीय शक्तिलाई बिच्क्याएर नेता बन्न गाह्रो छ ।

त्यसैले ओलीले बाँडेका उधारा आश्वासनमा चित्त बुझाएर बस्नुपरेको छ । सी आउने नै भए भने यहाँको राजनीतिक समीकरणमा तत्काल उथलपुथल आउन गाह्रो छ ।

फेरि आगामी दुई महिनाकै बीचमा यो सब भइहाल्नु पर्नेछ । त्यसकारण दुई तिहाई बहुमतको सरकार ढाल्न हिजोजस्तो सजिलो छैन । तर, सीलाई नेपालमा स्वागत गर्ने जुन तहको इच्छाशक्ति राज्यस्तरमा हुनुपर्ने हो, त्यो देखिँन सकेको छैन ।

चिनियाँ रेल र तेलका एजेन्डामा चुनाव जित्ने, अहिले आएर भ्यु टावर बनाउन अनुदान माग्ने ओलीको राजनीतिक इमानदारीमै चिनियाँले शंका गरिरहेका छन् । यातायात पारवहनको समझदारी भयो, बल्लतल्ल प्रोटोकल पनि बन्यो ।

त्यसपछि त्यसको कार्यान्वयनमा पूरै बेवास्ता गरिएको छ, नेपाल पक्षबाट । त्यसैगरी रेल र तेलका कुरा करिब बासी भइसकेका छन् । यस्तो अवस्थामा चिनियाँ राष्ट्रपति नेपाल आएर के गर्ने ?

यो तहसम्मका कुरा कूटनीतिक वृत्तमा उठेका छन् । तर, सी कूटनीतिको मूल मर्म छिमेक प्रथम हो । वरिपरिका सारा छिमेकी मुलुक भ्रमण गरिसकेका उनले नेपाललाई बेवास्ता गरेजस्तो सन्देश गइरहेको छ ।

तिब्बतजस्तो संवेदनशील भूगोल जोडिएको देशलाई बेवास्ता गर्दा यहाँ अरु नै शक्तिराष्ट्रको क्रीडास्थल हुने जोखिम चिनियाँ रणनीतिकारले देखिरहेका छन् ।

इन्डोप्यासिफिक रणनीतिमार्फत अमेरिकाले खेलिरहेको खेलका निम्ति मैदान पूरै खाली छाडिदिएको सन्देश जान पनि भएन । सी आए भने उनी आउनुपर्ने मूलभूत कारण यही हो ।

चीनले नेपालबाट सुदीर्घ छाप छाड्ने विशाल योजना र दृढ प्रतिबद्धता खोजेको छ । ताकि, राष्ट्रपतिस्तरको भ्रमण नेपालमा सदा स्मरणीय रहोस् ।

जसरी भृकुटी र अरनिकोलाई लिएर चीनले नेपाललाई सम्झन्छ, आउँदा शताब्दीहरुमा नेपालले चीनलाई त्यसैगरी सम्झिने गरी केही विशेष चिनो छाड्ने चाहना सीको रहेको चिनियाँ मामिलाका जानकारहरुको भनाइ छ । तर, नेपाली नेता र कर्मचारीतन्त्रको उदासीनताका कारण चीनसँगको सम्बन्धमै खेलाँची गरिएको छ ।

सी आएनन् भने नेपालले सुरक्षा र अन्य व्यवस्थापन गर्न सकेन भन्ने सन्देश जानेछ । आगामी कयौँ वर्षसम्म नेपालमा उच्चस्तरीय भ्रमण हुने छैन ।

चीनबाट मात्र होइन, अन्य मुलुकका उच्चस्तरका भ्रमण हुन मुस्किल पर्नेछ । यसका लागि सम्पूर्ण दोषभागी अहिलेको राजनीतिक र प्रशासनिक नेतृत्व हुनेछ । अभियान टाइम्सका साथमा ; साभार