काठमाडौं । अस्थीतर सरकारकै कारण देशको अर्थतन्त्रमा बढ्दै गएको संकटभित्रभित्रै झन् पेचीलो बन्दै गएको छ । सरकार परिवर्तनसंगै अर्थमन्त्रीमा नेकपा एमालेका विष्णु पौडेलले सम्हालेकै दिन नेपाल राष्ट्र बैंकले देशको अर्थतन्त्रमा सुधार भएको भन्दै अभिव्यक्ती सार्वजनिक गरेपनि बास्तवमा त्यो आम जनतालाई भुल्याउनमात्र गरेको पछिल्ला आर्थिक सूचकहरुको अबस्थालाई अध्ययन गर्दा प्रष्ट भएको छ ।
एकातर्फ सरकारी ढुकुटी रित्तो हुदै गएको छ भने अर्कोतर्फ सरकारी कर्मचारीलाई तलव समेत खुबाउन समेत ऋण लिनु पर्ने आबस्था आएपछि अर्थमन्त्री पौडेलले विभिन्न खर्च कटौटीदेखि पुँजीगत खर्च बढाउन निर्देशन दिदै आए । तर निर्देशन दिएपनि अर्थमन्त्रालयमै खर्च कटौती हुन सकेको छैन । उल्टो भित्रभित्रै अनाबश्यक खर्चको मात्रा समेत बढ्दै गएको अर्थमन्त्रालयकै एक अधिकृतको भनाई रहेको छ ।
यसैबीच उपप्रधानमन्त्री समेत रहेका अर्थमन्त्री पौडेलले पूँजीगत खर्च बढाउन र चालु खर्च घटाउन मन्त्रालयका सचिवहरुलाई निर्देशन दिए । उनले निर्देशन दिएकै दिन २ मन्त्रीले प्रयोग गर्दै आएको गाडी होचो र पुरानो भएको भन्दै मंहगो गाडीको माग गरिनुले पनि अर्थमन्त्रीको निर्देशन उही आत्मसंन्तुष्टीमात्र हुने देखिएको छ ।
अर्थमन्त्रालयमा आयोजित देशको समग्र आर्थिक अवस्था र बजेट कार्यान्वयनका सम्बन्धमा छलफल कार्यक्रममा अर्थमन्त्री पौडेलले पूँजीगत खर्च र राजस्व परिचालनको अवस्था चिन्ताजनक रहेको बताउँदै राजस्व परिचानलमा कडाइका साथ प्रस्तुत हुन र पुँजीगत खर्चलाई विशेष प्राथमिकता दिएर काम गर्न निर्देशन दिएका हुन ।
नेपाल सरकारको स्रोतबाट खर्च हुने सबै शिर्षकहरुमा छुट्टाइएको रकम सोही शिर्षकमा मात्र खर्च गर्न, चालु प्रकृतिका खर्च निरुत्साहित गर्न, अनिवार्य दायित्व बाहेक कुनैपनि शिर्षकमा थप बजेट माग नगर्न आग्रह गर्दै उनले शोध भर्ना लिने कार्यलाई प्राथमिकता दिन निर्देशन दिए । पुँजीगत खर्च तोकिएको परियोजनामा समयमा सम्पन्न गर्न, स्वीकृत दरबन्दी बाहेकमा कुनै पनि किसिमको दायित्व सिर्जना हुने गरी जनशक्ति व्यवस्था नगर्न पनि निर्देशन दिए ।
असुल उपर गर्ने उल्लेख भएका बेरुजु यथाशिघ्र असुल उपर गर्न निर्देशन दिँदै उनले आगामी बजेट निर्माण गर्दा स्थानीय तथा प्रदेश सरकारले सञ्चालन गर्ने स्तरका साना योजना समावेश नगरी अध्ययन पुरा भएका, राष्ट्रिय स्तरमा प्राथमिकतामा परेका, राष्ट्रिय उत्पादनमा योगदान दिने, रोजगारी सिर्जना गर्ने र उच्च प्रतिफल दिने आयोजनाहरुलाई प्राथमकता दिन निर्देशन दिए ।
राजस्व परिचालनमा रहेका बेथितिको श्रृंखलाहरु टुटाउन गृहप्रशासनको समेत सहयोग लिएर राजस्व प्रशासन अघि बढ्ने उल्लेख गर्दै उनले राजस्व परिचालनलाई प्रभावकारी बनाउनमा सहयोग पु¥याउन सम्बन्धित मन्त्रालयहरुका सचिवलाई निर्देशन दिए । वैदेशिक स्रोत परिचालनमा पनि कमजोरीहरु रहेको बताउँदै उनले अनुदान र ऋण परिचालनका लागि अर्थमन्त्रालयले प्रभावकारी भूमिका निर्वाह गर्ने र त्यसमा तदारुकता लिएर काम गर्न सचिवहरुलाई निर्देशन दिए ।
वैदेशिक सहयोगलाई परिणाममुखी र उपलब्धिमुलक बनाउन प्राप्त सहयोगलाई उत्पादनशिल क्षेत्रमा लगानी हुने गरी नीति तथा कार्यक्रम समावेश गर्न पनि निर्देशन दिए । अर्थमन्त्रालयका सचिव तोयम रायाले मितव्ययिता र खर्च कटौती सम्बन्धी कार्य अर्थमन्त्रालयले सुरु गरिसकेको र अन्य मन्त्रालले समेत कार्यान्वयन गर्ने अपेक्षा गर्दै नियमित प्रकृतिका काममा थप बजेट नमाग्न आग्रह गरे ।
राजस्व सचिव डा.रामप्रसाद घिमिरेले राजस्व चुहावट नियन्त्रणमा सबै निकायले सहयोग गर्न, राजस्व छुट माग गर्ने विषयमा गम्भिर हुन तथा गैरकर राजस्व संकलनमा सकृयताको लागि अनुरोध गरे ।अर्थमन्त्रालयका सहसचिव तथा प्रवक्ता आनन्द काफ्लेले २०७९ पुससम्म राजस्वको लक्ष्य ६ खर्ब ५१ अर्व ६१ करोड रुपैयाँ रहेकोमा ४ खर्ब ९० अर्ब ४ करोड रुपैयाँ संकलन भएको जानकारी दिए ।
उनले पूँजीगततर्फ पुस मसान्तसम्म १ खर्ब ८० करोड रुपैयाँ बजेट विनियोजन भएकोमा ५३ अर्ब ४५ करोड रुपैयाँ खर्च भएको र चालुतर्फ ५ खर्ब ९४ अर्ब रुपैयाँ विनियोजन भएकोमा ४ खर्ब ५५ अर्ब रुपैयाँ १२ करोड रुपैयाँ खर्च भएको जानकारी दिए । यस्तै वित्तियतर्फ १ खर्ब ९ अर्ब ९० करोड रुपैयाँ विनियोजन भएकोमा ६७ अर्ब ७६ करोड रुपैयाँ खर्च भएको छ ।
यस बिषयमा तपाइको प्रतिक्रिया...!